خروج یا اخراج بولتن از تیم مشاوران ترامپ، هرچه باشد (اتفاقی که امشب افتاد) نشان از یک داستان پنهان دارد. اختلاف نظری که ترامپ از آن سخن گفت ناگفته پیداست همان اختلاف بر سر ایران‌ است. داستان، همان فشار اسرائیل از طریق بولتن برای شروع جنگ با ایران است که گویا ترامپ دیگر نمی‌خواهد از زبان بولتن شنیده شود. شخصیت‌‌شناسی ترامپ بر اساس سابقه‌اش به عنوان یک سخنران «انگیزشی و موفقیت» کم‌نظیر در آمریکا نشان می‌دهد که وی از برهم زدن میز کافۀ پنج به‌علاوۀ‌یک هدفی جز نمایش برتری و موفقیت سیاسی خود به یک‌یک دولت‌مردان و سیاسیون ایالات متحده ندارد. امری که از سوی دولت اسرائیل و بزرگ لابی‌کننده‌اش در هیئت حاکمه آمریکا یعنی بولتن هدف سواستفاده قرار گرفت و به سمت درگیری و جنگ در خاورمیانه چرخانده شد.

ترامپ با پافشاری‌های مکرر خود بر آمادگی‌اش برای مذاکره آن‌هم بدون هیچ پیش‌شرطی با طرف ایرانی نشان‌ داده بود که بیشتر از جنگ به آرامش پس از صلح می‌اندیشد. این بیان اخیر او که گفته بود ایران با مذاکره، ۲۴ ساعته تمام مشکلات را پشت سر می‌گذارد بدین معنا بود که اصلا توافق مهم‌ نیست. مهم برای ترامپ تنها حضور ایران پای میز مذاکره است. ترامپ حاضر بود به‌عنوان جایزه تحریم‌ها را یک شبه از سر راه ایران بر دارد، اگر و تنها اگر پشت میز مذاکره حاضر شود. لا‌اقل این را از سخنان اخیرش می‌توان فهمید.

این سخنان در نظر خط‌دهندگان اسرائیلی خطر مذاکره قریب‌الوقوع و پیش‌بینی نشده از سمت هیئت حاکمه طرف ایرانی را داشت لذا فشار بولتن به ترامپ در قالب اختلاف‌نظرهای مختلف خود را نشان داد. دستپاچگی نتانیاهو از حضور ظریف در جریان مذاکرات جی‌۷ نشان از این نگرانی دولت اسرائیل داشت.

دلواپسان اسرائیلی دیگر حوصله ترامپ را سر برده بودند ترامپ راهی می‌خواهد تا به توافقی بزرگتر از توافق دموکرات‌ها دست یابد و بعد ادعا کند آمریکا را از خطر جنگ دور کرده است نه آن‌که با سر به آتش جنگی بزرگ فرو رود.

این‌ها اما نشان از پایان ماجرای ترامپ و ایران ندارد شاید نشانه‌ای از شروع دوباره باشد. قطعاً نتیانیاهو امشب به شدت شکه و عصبی است. چراکه همین یک‌دو شب پیش سندی (به ادعای خودش) را رو کرد که طبق آن ایران تخلفاتی در اجرای برجام داشته است. اینجا اسرائیل نیاز به همراهی بیش از پیش ترامپ برای شروع بحرانی جدید را داشت که خلاف انتظار آن‌ها ترامپ دیگر این را نمی‌خواست و به شکلی عجیب ضمن تکرار ادعایش مبنی بر حل ۲۴ ساعته مشکلات در صورت حضور ایران در میدان مذاکره، اقدام به برکنار مشاور امنیت ملی‌ رادیکال و هواخواه اسرائیلش، بولتن، کرد. همه این‌ها یعنی علاقه‌ای به باز شدن یک پرونده جدید هسته‌ای ندارد که ممکن است توافق را مشکل‌تر و مذاکره را طولانی‌تر کند.

دلواپسان اسرائیلی دیگر حوصله ترامپ را سر برده بودند ترامپ راهی می‌خواهد تا به توافقی بزرگتر از توافق دموکرات‌ها دست یابد و بعد ادعا کند آمریکا را از خطر جنگ دور کرده است نه آن‌که با سر به آتش جنگی بزرگ فرو رود.

این مقدار زاویه میان ترامپ و اسرائیل نشانۀ خوبی نیست. گرچه نشان از جستجوی ترامپ برای پیدا کردن راه‌ دیگری جهت فشار به ایران دارد، با این وصف یحتمل اسرائیل خیلی زود پلن بی از آستین خود در خواهد آورد و کاری خواهد کرد تا ارتش آمریکا به‌رغم خواست ترامپ به سناریوی جدید اسرائیل برای ورود به جنگ با ایران تن دهد.

محمدمهدی گودرزی

19 شهریور۹۸